Wij hebben, bescheiden als we zijn “Expertise in Relatietherapie” op onze website staan. Maar wat betekent dat nu eigenlijk? Wat is goede relatietherapie en slechte en wat doen wij om ervoor te zorgen dat onze aanpak de juiste is?
In dit artikel geef ik antwoord op die vraag. Heel kort geef ik een overzicht van de stand van zaken in de wetenschap over relatietherapie. Daarnaast vertel ik wat over het onderzoek naar zogenaamde supertherapeuten en tot slot vertel ik wat dit betekent in de praktijk.
Wat is een goede relatie?
Voordat ik kan beantwoorden wat goede relatietherapie is, helpt het om helder te hebben wat een goede relatie eigenlijk is.
Dat lijkt een simpele vraag, waar we allemaal wel een idee bij hebben. In de praktijk valt het echter toch nog flink tegen. Voor Christelijke mensen is een monogame relatie met veel kinderen een goede relatie. Voor veel moderne mensen gaat het echter om liefde en toewijding. Dat zijn echter ook betrekkelijk nieuwe concepten. Wie weet dus wat mensen over honderd jaar uit een relatie willen?
Wij gaan er daarom vanuit dat een goede relatie voor iedereen verschillend is. Een stel bepaald zelf wat zij een goede relatie vinden. Een relatietherapeut helpt om problemen op te lossen of om een relatie te verdiepen. De therapeut zal zich over het algemeen niet uitlaten over wat goed en fout is in een relatie.
Wat is goede relatietherapie?
Maar hoe doe je dat dan? Hoe help je stellen om betere relaties te ontwikkelen. In de loop van de jaren hebben we hier steeds andere antwoorden op gegeven. Ik geef hieronder een kort overzicht.
Goed nadenken
In eerste instantie probeerde men een antwoord te geven door diep na te denken. Zeer verstandige mannen (Watzlawick, Whitacker, Nagy) dachten diep na over relaties en de behandeling van stellen en kwamen zo tot richtlijnen over hoe te handelen.
Dat klinkt misschien een beetje kolderiek en dat was het soms ook wel. Met veel van de theorieën die deze heren bedachten werken we echter nog steeds. En dat is toch vooral omdat ze zo goed werken.
Fundamenteel onderzoek
Toch leek het alsof er wel wat meer te halen viel. Daarom ging men fundamenteel onderzoek doen. Hoe werken relaties nu eigenlijk, waarom gaan mensen scheiden en welke mensen passen goed bijelkaar.
John Gottman is hier een goed voorbeeld van. Hij deed onderzoek naar de communicatiepatronen van stellen. Op basis hiervan kon hij binnen tien minuten met grote zekerheid voorspellen welke stellen bijelkaar bleven en welke gingen scheiden[1]Buehlman, K. T.; Gottman, John; Katz, L. F. (1992). “How a couple views their past predicts their future: Predicting divorce from an oral history interview”. Journal of Family … Continue reading.
Effect onderzoek
Deze therapieën gebaseerd op onderzoek waren al een stap vooruit. Alles welbeschouwd gaven ze echter nog geen onderzoek op de vraag: helpt het nu om in therapie te gaan? Wordt je relatie daar echt beter door?
Daarom werd er onderzoek gedaan naar de effecten van relatietherapie. Dit onderzoek is eenvoudig uit te leggen (maar moeilijk om uit te voeren). Kort samengevat geef je een groep therapie en de andere geen therapie. Achteraf kijk je hoe het met beide groepen gaat. Als therapie werkt, ga je er vanuit dat de groep die therapie krijgt meer vooruit gaat dan de groep zonder therapie.
Sue Johnson is waarschijnlijk de meest bekende therapeut die dit soort effectonderzoek gedaan heeft. Haar EFT-aanpak is dan ook de hele wereld overgegaan als zijnde de therapie die “echt werkt”[2]Johnson, S., Hunsley, J., Greenberg, L. & Schindler, D. (1999). “Emotionally Focused Couples Therapy: Status & challenges (A meta-analysis).” Journal of Clinical Psychology: Science and … Continue reading.
Toch was de kous hiermee niet afgedaan.
Het dodo-effect
Toen het effectonderzoek eenmaal tot de gouden standaard werd verheven, gingen natuurlijk steeds meer mensen onderzoek doen op deze manier. Uit dat onderzoek kwam een wat onhandig resultaat: bijna elke onderzochte methode werkt…
Relatietherapie werkt dus in de zin dat het betere relaties oplevert. Het maakt echter nauwelijks uit welke soort relatietherapie je doet. Althans, alle onderzochte methoden lijken tot nu toe te werken.
In de psychologie wordt dit het “Dodo Bird Verdict” genoemd naar een passage uit Alice in Wonderland. Daar wordt de vraag wie een wedstrijd heeft gewonnen op een simpele manier opgelost: “Everybody has won and all must have prizes.”
Hoewel deze oplossing natuurlijk prettig is voor alle strijdende partijen, is het niet heel bemoedigend voor therapeuten die serieus aan het werk willen. en natuurlijk ook niet voor mensen die in relatietherapie willen.
Daarom zijn er nu een aantal nieuwe wegen ingeslagen die therapeuten kunnen helpen om het beste uit hun therapie te halen:
- Feedback Informed Therapy: dit houdt in dat therapeuten elke sessie feedback vragen over hoe het gaat. Zo kun je per traject inzichtelijk krijgen of het nog wel oplevert wat we hopen. Zo kun je ook op tijd bijsturen. [3]Prescott, D. S., Maeschalck, C. L., & Miller, S. D. (Eds.). (2017). Feedback-informed treatment in clinical practice: Reaching for excellence. American Psychological Association.
- Common Factors Onderzoek: als elke therapie werkt, hebben therapieën waarschijnlijk iets in het gemeen. In bijna elke relatietherapie ga je bijvoorbeeld op zoek naar oplossingen voor problemen en ga je het gesprek aan met je partner. Waarom niet daar wat meer aandacht voor hebben en minder voor de specifieke therapiemethode.[4]Wampold B. E. (2015). How important are the common factors in psychotherapy? An update. World psychiatry : official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 14(3), 270–277. … Continue reading
- Ontwikkeling van de therapeut: hoewel bijna elke therapie even goed werkt, zijn er wel degelijk verschillen tussen therapeuten. Sommige therapeuten halen 50% betere resultaten en hebben 50% minder uitval dan slechte therapeuten. Wat doen deze “supershrinks” dat anderen niet doen?[5]Miller, Scott. (2007). Miller, S.D., Hubble, M.A., & Duncan, B.L. (November/December, 2007). Supershrinks: Learning from the field’s most effective practitioners. The Psychotherapy Networker, … Continue reading
Dit is ongeveer wel waar we nu staan in het onderzoek naar behandelmethoden. Er wordt nog steeds wel effectonderzoek gedaan, maar de belangrijkste stemmen in de wetenschap gaan zich toch steeds meer bezighouden met het onderzoek naar de werkzame betandsdelen (common factors) in therapie.
Wat betekent dit alles nu voor ons al relatietherapeuten? En wat betekent dit in de praktijk nu voor de gesprekken.
Goede relatietherapeuten in de praktijk
Op basis van bovenstaand onderzoek en inzichten, hebben we een aantal stappen genomen om voor zo goed mogelijke relatietherapie te zorgen:
1. We werken op basis van Evidence Based therapieën.
Dat alle therapieën die onderzocht zijn even goed lijken te werken, zegt nog niet dat alle niet-onderzochte therapieën ook werken. Voor de zekerheid beperken we ons daarom tot Evidence Based therapieën. Voor de EFT en de Integrative Behavioral Couple Therapy (IBCT).
2. Maar we vinden algemene factoren belangrijker
Uit veel onderzoek en uit onze ervaring blijkt dat je begrepen voelen, je verhaal kwijt kunnen en er op kunnen reflecteren, experimenteren en samen naar oplossingen zoeken een grotere bijdrage aan therapie heeft dan het programma dat we volgen.
3. We meten elke sessie hoe het gaat en hoe je de therapie vindt
We werken met vragenlijsten om te meten hoe jullie vooruitgaan en hoe je te therapie vindt. Dit om op tijd bij te kunnen schakelen als dat nodig is.
4. Onze relatietherapeuten doen aan continue verbetering
Denk hierbij aan supervisie, leertherapie, opleidingen en intercollegiaal overleg. Op basis van de input uit de feedback-vragenlijsten proberen we ons te ontwikkelen tot steeds betere therapeuten.
5. We kennen onze beperkingen
Onze aanpak is niet voor iedereen de juist. Als er na vijf gesprekken nog geen schot in de zaak is, gaan we meedenken over een nieuwe aanpak. Dat kan bij een andere therapeut van ons zijn, maar ook bij een collega buiten het bedrijf. Hoe graag we dat ook zouden willen, we kunnen niet voor iedereen de juiste relatietherapeut zijn.
Afspraak maken
Heeft deze uiteenzetting over onze manier van werken jou enthousiast gemaakt? Wil je met ons aan de slag om je relatie beter te maken? Maak dan een afspraak via onze contactpagina.
Bronnen
| ↑1 | Buehlman, K. T.; Gottman, John; Katz, L. F. (1992). “How a couple views their past predicts their future: Predicting divorce from an oral history interview”. Journal of Family Psychology. 5 (3–4): 295–318. doi:10.1037/0893-3200.5.3-4.295. |
|---|---|
| ↑2 | Johnson, S., Hunsley, J., Greenberg, L. & Schindler, D. (1999). “Emotionally Focused Couples Therapy: Status & challenges (A meta-analysis).” Journal of Clinical Psychology: Science and Practice, 6, 67-79. NOTE: Also listed under Outcome Research |
| ↑3 | Prescott, D. S., Maeschalck, C. L., & Miller, S. D. (Eds.). (2017). Feedback-informed treatment in clinical practice: Reaching for excellence. American Psychological Association. |
| ↑4 | Wampold B. E. (2015). How important are the common factors in psychotherapy? An update. World psychiatry : official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 14(3), 270–277. https://doi.org/10.1002/wps.20238 |
| ↑5 | Miller, Scott. (2007). Miller, S.D., Hubble, M.A., & Duncan, B.L. (November/December, 2007). Supershrinks: Learning from the field’s most effective practitioners. The Psychotherapy Networker, 31(6), 26-35, 56. |
