A Roadmap for Couple Therapy: Integrating Systemic, Psychodynamic, and Behavioral Approaches is een boek voor therapeuten, laat daar geen misverstand over bestaan. Het is op dit moment ook het beste boek over relatietherapie dat ik ken. Het is, zoals de titel belooft, een integratie van alle belangrijke stromingen in de wetenschappeljke literatuur over relatietherapie.
In het boek wordt uitgegaan van een simpele vorm van relatietherapie. Vervolgens wordt deze manier van behandelen “geüpgraded” met verschillende andere manieren van werken. Daarbij komen systemische, psychodynamische en gedragstherapeutische manieren van werken aan bod. Als startende relatietherapeut had ik dit boek graag bij de hand gehad.
De inhoud
Het boek trapt af met een (zeer) goed hoofdstuk over wat relaties moeilijk maakt. Daarna wordt er een “standaard” manier van relatietherapie gepresenteerd en vervolgens verschillende updates. Ik zal hier een korte samenvatting geven:
- Couple Therapy 1.0: de standaard behandeling houdt in dat je als relatietherapeut het stel met elkaar laat praten. Dus niet via de therapeut, maar met elkaar. Veel stellen doen dit nauwelijk smeer en als ze dat op deze manier toch doen, kunnen veel problemen snel opgelost worden.
- Systemische upgrade: Als dat niet voldoende aanslaat, is het de eerste upgrade een systemische. Daarin probeer je al relatietherapeut om mensen te laten inzien dat het probleem tussen de cliënten ontstaat en niet bij één van hen ligt. In Nederland is dit een veelgebruikte aanpak, die met de www.nvrg.nl een eigen beroepsvereniging heeft.
- Psychodynamische upgrade: bij deze upgrade ga je toch kijken naar de bijdrage van het individu. Met een psychodynamische bril wordt er gekeken naar psychologische kwetsbaarheden die kunnen bijdragen aan problematiek. Ik ben niet zo bekend met een psychodynamische aanpak, maar volgens mij kun je dit hoofdstuk makkelijk vervangen door bijvoorbeeld een cognitief therapeutische aanpak.
- Gedragsmatige upgrade: daarnaast is er ruimte om direct in te grijpen op het gedrag. Denk daarbij aan het aanleren van communicatieve vaardigheden, emotie regulatie-vaardigheden en onderhandelen. Hier wordt ook aandacht besteedt aan “positieve interventies”. Ik hoop dat dit op termijn een eigen upgrade mag worden, zo belangrijk is het in mijn ogen.
Eigenlijk elke visie op relatietherapie die ik ken, is zo vertegenwoordigd in het boek. Daarmee is het een overzichtelijk werk dat zeer veel mogelijkheden tot verder lezen geeft.
Tips?
Valt er dan niks op het boek aan te merken? Zo is het ook weer niet helemaal. Wel zijn sommige van de kritieken die ik hieronder met voorbehoud. Er is nog een extra boek in de maak en dit boek is betrekkelijk kort. Je kunt daar nu eenmaal niet alles in kwijt.
- Het belangrijkste gemis is denk ik aandacht voor het werk van Scott Miller en de kliek rond hem. Hij heeft (in mijn ogen) overtuigend aangetoond dat we eigenlijk niet zo goed weten waarom therapie werkt én hij heeft een methode ontwikkeld om toch beter te worden. Nu wil ik niemand verplichten om fan van Miller te zijn, maar ook dan zou het de moeite waard zijn om iets te vertellen over algemene therapeutische vaardigheden.
- Hoewel er wel een hoofdstuk is over het vormgeven van therapie (welk onderdeel eerst?), is dit wel heel summier. Ik ben persoonlijk erg gecharmeerd van het gedachtegoed uit de Integrative Problem-Centered Metaframeworks Therapy (een school die ik in dit boek heb leren kennen overigens). Een algemene regel is daar bijvoorbeeld dat therapie “failure driven” is. Je brengt pas een nieuwe interventie, als een gemakkelijker interventie niet gewerkt heeft.
- Er had wat mij betreft nog meer aandacht mogen zijn voor diagnostiek. Dat wordt in het geheel overgeslagen, terwijl het volgens mij een belangrijke bijdrage aan therapie kan leveren. Ik neem bijvoorbeeld graag persoonlijkheidsvragenlijsten af om in te kunnen schatten wie ik voor me heb in therapie.
Dat gezegd hebbende is dit zeker het boek dat ik zou aanraden aan een beginnende relatietherapeut. Het is volgens mij vooral een belangrijke toevoeging voor therapeuten die alleen EFT geörienteerd zijn of voornamelijk als systeemtherapeut werken.